Stradanje sestara Line,Borke i Mire Ditrih
U jesen 1944. godine jedinice Cetvrte NOV divizije i Vlasicki partizanski odred uspjesno su napadali neprijateljski saobracaj na komunikaciji Lasva-Zenica-Nemila. Vodjene su borbe i u neposrednoj blizini Zenice pa je tako doslo do niza kontakata gradana i radnika Zenice sa partizanskim jedinicama. Pored novopridoslih boraca, jedinice Cetvrte divizije i Vlasicki odred dobijali su materijalnu pomoc iz Zenice i znatnu pomoc u obavjestenjima o jaCini, kretanjima i namjerama neprijateljskih snaga. To je olaksavalo preduzimanje akcija i organizovanje napada na neprijateljski saobracaj i uporista.
Nosioci ove organizovane pomoci partizanskim jedinicama bili su Partijska organizacija Zenice na celu sa Ivanom Rackim i omladinske grupe kojima je rukovodio skojevac Slavko Stolic. Svakodnevno omladinci i omladinke iz Zenice iznosili su i na Zmajevcu, u selima Tetovu, Gradiscu, Pojskama i drugim i predavali materijal i obavjestajne podatke o bataljonima i brigadama neprijateljske vojske u Zenici.
Da bi onemogucile tu vezu izmedu grada i partizanskih jedinica i sprijecile izlazak radnika i omladine u partizane, ustase su preduzele hapsenje i odvodenje gradana i omladine u koncentracione logore. Tako je u Zenici samo u decembru 1944. godine uhapseno preko sto ljudi,zena i omladine. Vecina ih je bila zatvorena u zatvoru ustaskog redarstva, gdje su bili ispitivani i muceni a zatim u transportima odvedeni u Jasenovac.
Medu tada uhapsenima bile su i tri sestre Ditrih, Lina, Borka i Mira. U zatvoru su ostale sedamnaest dana. Mucene su na najsvirepijinacin. Lina je na jednoj cedulji, koju je uspjela da proturi roditeljima iz zatvora, pisala:
“Majko, sve sto je vatre preslo je preko nas.”
Zabijanje eksera pod nokte i druge surovosti ustaske policije presle su preko Line, koja je imala 20 godina, Borke 18 i najmlade Mire svega 17 godina. Narocito je najstarija, Lina, bila podvrgnuta strahovitom mucenju. Od nje su ustaski isljednici trazili da otkrije grupe omladine u Zenici, a kojima ustase jos nisu bile usle u trag. Lina je ostala nijema, trpjela najteze muke i prkosila ustasama.
Podvrgli su je najtezem maltretiranju i mucenju, o cemu je ovdje tesko i pisati. Oni koji su tada bili u zatvoru sjecaju se da Lina poslije toga ispitivanja kad su je dva strazara polumrtvu ubacili u celiju, nije vise licila na sebe,nego samo na jednu gomilu iskrivljenog ljuskog mesa.
Iz Zenickog zatvora ove tn hrabre djevojke 25. decembra transportovane su u logor Jasenovac. Iako izmrcvarene, poslije sedamnaest dana i noci teskih iskusenja i muka, imale su snage da hrabre ostale drugove i drugarice u transportu. Govorile su da treba sve izdrzat da je sloboda blizu i da je treba docekati.
Cak su i pjesmom podsticale ostale da ne klonu i izdrze sve sto ih je cekalo na tom putu.I u Jasenovcu njihov vedar duh i vjera u konacnu pobjedu nije bila ugusena.Pisale su roditeljima da im je tesko,ali da ce izdrzati,da nista nece slomiti njihovu vjeru u konacnu pobjedu.Cak je i mira poslala i jednu sliku iz Jasenovca na kojoj je pisalo:
” Dragoj mami,tati i Bebi “
Streljane su pred vratima slobode.Svega sest dana pred oslobodjenje Jasenovca izgubile su zivot u grupi logorasa koje su ustase pobile na uscu Une u Sanu.Ovo su starom Ditrihu ispricali neki logorasi kad je on dosao odmah poslije oslobodjenja u Jasenovac da trazi svoje tri kceri.
Njihove biste stoje pred skolom u Zenici koja nosi ime po njima “Sestre Ditrih”
Napisao:
Camil Kavazovic
