Jelica Jeja Mašković – Narodni heroj iz Kolašina
( Crna Gora )
Rođena je 1. decembra 1924. godine, u selu Plana, kod Kolašina, u siromašnoj seljačkoj porodici.
Osnovnu školu završila je u rodnom mjestu. Školovanje je nastavila u Domaćičkoj školi u Nikšiću, gdje se veoma rano opredjeljuje za revolucionarni omladinski pokret. Njena porodica je, takođe, bila lijevo orijentisana. Otac Novica je pripadao revolucionarnom radničkom pokretu i borio se za ideje KP Jugoslavije. Stric Mijat, student prava, učestvovao je u Španskom građanskom ratu, i tamo poginuo kao rukovodilac čete u jednoj od Internacionalnih brigada.
Jelica je, kao učenik Domaćičke škole, postala član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) 1939. godine. Uoči rata, izabrana je za člana opštinskog rukovodstva SKOJ-a u bivšoj lipovskoj opštini. U pripremama za Trinaestojulski ustanak, veoma je politički angažovana u radu s omladinom u svome mjestu. Od 13. jula 1941. aktivno učestvuje u Narodnooslobodilačkoj borbi, kao i cela njena porodica, roditelji i braća bili su u jedinicama Komskog partizanskog odreda. Krajem 1941. postala je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).
Prilikom formiranja Četvrte proleterske crnogorske udarne brigade, postaje borac Prve čete Četvrtog bataljona. U istoj jedinici postala je desetar i jedan od istaknutih boraca. Pokazala je veliku neustrašivost u svim borbama koje je njena jedinica vodila od Gornjeg Vakufa i Bugojna do herojske pogibije na Kupresu.
U borbi za Bugojno, pripadala je grupi od 12 odabranih bombaša, čime je potvrdila mišljenje drugova u četi da je jedan od njenih najboljih boraca. U borbi na Okolištu, gdje se takođe hrabro držala, primila je puškomitraljez.
U prvom napadu na Kupres učestvovala je kao puškomitraljezac i desetar. Posle neuspjeha, pri izvlačenju bataljona, ustaše su jurišale na zaštitnicu i ranjene drugove, opkoljavajući bočno. U tom času Jelica Jeja Mašković je, kao puškomitraljezac, zajedno sa svojim komandirom, junački dočekala neprijatelje, rafalima pokosila prve redove, i zadržala ih sve dok se bataljon nije izvukao iz okruženja.
U drugom napadu na Kupres, dva dana kasnije, u strahovitom okršaju s ustaškim crnim legijama u Kupresu, iz Jeličine desetine poginulo je 8 boraca. Uskoro je i sama podijelila njihovu sudbinu. Teško ranjena, nije dozvolila četnom bolničaru Ikoniji Radović da je izvlači s bojišta, da se ne izloži smrtnoj opasnosti. Da ne bi pala živa u ustaške ruke, aktivirala je bombu i hrabro završila život, 13/14. avgusta 1942. godine.
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije 20. decembra 1951. godine, Jelica Jeja Mašković proglašena je za narodnog heroja.
