Uvedena Šestojanuarska diktatura – 06.01.1929.- YU KALENDAR

Šestojanuarska diktatura je monarhistička diktatura, koju je 6. januara 1929. u Kraljevini SHS uveo kralj Aleksandar I Karađorđević. Tada je raspušten parlament, zabranjen rad svih političkih stranaka, sindikata, zabranjeni su politički skupovi, uvedena je stroga cenzura. Pojačan je policijski teror, politički protivnici su ne samo zatvarani, nego i ubijani. Proklamirana je ideologija “integralnog jugoslavenstva” i promijenjeno ime države u Kraljevina Jugoslavija. Kralj Aleksandar ubijen je u Marsejskom atentatu 1934. godine. Godinu dana kasnije, održani su izbori, ali snažni oblici diktature opstali su i dalje.

Uspostavljeni režim imao je mnogo dodirnih tačaka s fašizmom, pa se često koristi naziv monarhofašistička diktatura (tzv. balkanski fašizam), iako ideološka i institucionalna osnova režima nije u punom smislu riječi fašistička. Slične diktature uspostavljene su u to doba i u drugim zemljama istočne i jugoistočne Europe. Sve su to ekonomski i društveno zaostale agrarne zemlje, ali Jugoslavija se bitno razlikovala po višenacionalnosti.

Režim je to pokušao poništiti promovirajući ideologiju “integralnog jugoslavenstva”. Osnovan je također i posebni Sud za zaštitu države, koji je prijekim postupkom sudio političkim protivnicima. Osobito su se progonile ilegalne radikalne grupe i organizacije kao što su hrvatski i makedonski nacionalisti, albanski i crnogorski separatisti, te komunisti (protiv kojih je već 1920. bila donesena Obznana).

Pojačan je policijski teror: premlaćivanja, mučenja, ubistva. Na ulici je u Zagrebu ubijen hrvatski historičar, prof. dr. Milan Šufflay, što je dovelo do međunarodne peticije koju su potpisali i Albert Einstein i Heinrich Mann. (Različite metode političkog terora bile su međutim karakteristika Kraljevine SHS od njenog osnivanja.)

Oko 400 članova KPJ i SKOJ-a ubijeno je 1929-1932. godine. Ovako velikim žrtvama pridonijela je direktiva vodstva KPJ za pripremu oružane pobune potaknuta procjenom Šestog kongresa Kominterne o približavanju opće krize kapitalizma. Nerealan je bio i ustaški pokušaj da se podigne Velebitski ustanak 1932. godine.

Yu nostalgija

Uvedena Šestojanuarska diktatura – 06.01.1929.- YU KALENDAR