Sofija Ristić – Narodni heroj iz Kragujevca ( Srbija )
Sofija Ristić rođena je 15. novembra 1902. godine u selu Masloševo, kod Kragujevca. Potiče iz siromašne seljačke porodice. Godine 1922, se udala za Radojicu Ristića u selo Manojlovci, kod Topole. Nikada se nije bavila politikom, niti je pripadala političkim pokretima i organizacijama. Zajedno sa svojim mužem, sa kojim je imala petoro dece, bavila se zemljoradnjom i brinula oko imanja. Njen muž je bio imućniji seljak, i sredinom tridesetih godina, se opredjelio kao opozicinonar i istupao je političkim skupovima na kojima se zalagao za bolji položaj seljaka, zbog čega je bivao hapšen.
Poslije okupacije Kraljevine Jugoslavije, 1941. godine, njen muž Radojica (rođen 1902. godine) se pridružio Narodnooslobodilačkom pokretu i otišao u partizane (poginuo je decembra 1943. godine u borbi sa četnicima). Sofija Ristić je ostala kod kuće, s djmilanecom i brinula oko imanja. Kasnije se i sama pridružila Narodnooslobodilačkom pokretu – u njenu kuću počeli su počeli da svraćaju partizanski borci i kuriri. Od novembra 1942. godine u njenoj kući se nalazio Štab Prvog šumadijskog partizanskog odreda „Milan Blagojević“, a pored boraca i kurira počeli su da dolaze i partijski rukovodioci.
Pošto su partizani imali veliko poverenje u Sofiju, u dvorištu njene kuće su napravljene dvije zemunice – jedna se nalazila nedaleko od kuće, a druga u šljiviku, u koje su služile za smeštaj ranjenika. Sofija se brinula o ishrani i djelimično o lječenju ranjenika. Pored ovoga, ona je obavljala i kurirsku delatnost za partizane – održavala je vezu sa Okružnim komitetom Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) u Čačku i sa Štabom Takovskog bataljona Čačanskog partizanskog odreda.
Neprijatelj je sumnjao u Sofiju, zbog čega je tri puta bila hapšena, ali je svaki put zbog nedostatka dokaza puštana kući. Iako je znala da okupator sumnja u nju, ona se nije pokolebala i nastavila je saradnju sa Narodnooslobodilačkim pokretom. Pošto su četnici u ovom periodu Narodnooslobodilačkog rata, na teritoriji Šumadije bili u znatnoj prednosti u odnosu na partizane, oni su se svim silama trudili da suzbiju Narodnooslobodilački pokret, a sve one koji sarađuju s njim oštro kazne. Nakon što su marta 1944. godine, zarobili jednog partizana, koji je usljed velikog mučenja odao da se u kući Sofije Ristić nalazi partiznska zemunica, ona je od strane Prekog suda Kačarevske četničke brigade bila osuđena na smrt.
Iako je saznala da su je četnici osudili na smrt, nije željela da bježi od kuće. Sofija Ristić na sam dan pogibije, 18. marta 1944. godine, ranjenim partizanima, koji su se nalazili u zemunicama, rekla je da se ne boje, jer ih ona neće odati. Kada su četnici došli u njeno dvorište, zahtjevali su od nje da im pokaže gde se nalaze zemunice sa ranjenim partizanima i da kaže ko još iz sela sarađuje sa partizanima. Sofija Ristić je sve poricala, a pošto ni nakon strahovitog mučenja, naočigled njene dece, ništa nije želela da otkrije četnici su je zaklali.
Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 9. oktobra 1953. godine, proglašena je za narodnog heroja.
Postoji Kuća narodnog heroja Sofije Ristić.
