Narodni heroj – SVETOZAR TOZA MARKOVIĆ iz Tarasa
( Vojvodina )
Svetozar Toza Markovic rođen je 13. jula 1913. godine u selu Taraš, kod Bečkereka. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, a gimnaziju je započeo u Petrovgradu, ali je usljed lošeg materijalnog stanja morao prekinuti školovanje. Zaposlio se u rudniku Kreki, kod Tuzle, ali je posle kraćeg vremena oboleo na plućima i vratio se u Vojvodinu, gde je živeo u kolonističkom selu Stajićevu.
Još kao srednjoškolac u Petrovgradu, učestvovao je u radu omladinskog pokreta, a član Komunističke partije Jugoslavije postao je 1935. godine. U Petrovgradu i okolini aktivno je radio na sindikalnom organizovanju poljoprivrednih radnika. Održavao je brojna politička savetovanja-predavanja, pokrenuo malu političku biblioteku i izdržavao je pomoću priloga simpatizera, sarađivao je i u radničkoj i demokratski orijentisanoj štampi. Zaposlio se zatim u Savezu poljoprivrednih radnika Vojvodine u Novom Sadu.
Godine 1937. postao je član Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu. A jedno vrijeme 1938. godine radio je u listu Udružene opozicije „Vojvođanin“. Početkom 1939. godine pod rukovodstvom Žarka Zrenjanina radio je na učvršćivanju partijskih organizacija u Vojvodini. Te godine postao je sekretar Okružnog komiteta KPJ za Severni Banat. Na Četvrtoj pokrajinskoj konferenciji PK KPJ za Vojvodinu izabran je za člana Biroa Pokrajinskog komiteta. A marta 1941. godine postao je član Sekreterijata i organizacioni sekretar PK KPJ za Vojvodinu. Više puta je hapšen i proganjan.
Posle Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, Svetozar Toza Markovic aktivno je radio na organizovanju ustanka i prvim ustaničkim akcijama u Banatu. Septembra 1941. godine zajedno sa Žarkom Zrenjaninom prešao je u Bačku i tamo nastavio partijsku aktivnost. Pod teškim uslovima mađarske okupacije okupio je u Bačkoj i Baranji, gotovo ugašene partijske organizacije, organizovao diverzantske grupe i radio na izdavanju ilegalne literature.
Bio je politički komesar Glavnog štaba NOP odreda Vojvodine. Jedan od osnivača Pokrajinskog Narodnooslobodilačkog odbora Vojvodine, pokretač i urednik listova „Istina“ i „Slobodna Vojvodina“. Organizovao je i savetovanje Oblasnog komiteta KPJ za Bačku, održanog u Turiji maja 1942. godine.
Mađarska policija je 17. novembra 1942. godine otkrila bazu Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu u Novom Sadu, u kojoj su se nalazili Branko Bajić i Svetozar Toza Markovic. Oni su tada pružili oružani otpor policiji. Posle kraće borbe, Branko je poginuo, a Toza je bio teško ranjen i uhvaćen. U policiji je mučen, ali ništa nije odao, zbog čega je osuđen na smrt. Obješen je 9. februara 1943. godine u kasarni u Futoškoj ulici u Novom Sadu.
Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 5. decembra 1944. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske,Svetozar Toza Markovic proglašen je za narodnog heroja.
