Narodni heroj- NIKO ANĐUS iz Budve ( C . Gora )
NIKO ANĐUS rođen je 12. decembra 1912. godine u Tudorovićima kod Sv. Stefana, Budva, Crna Gora, u imućnoj seljačkoj porodici. Po zanimanju je bio zemljoradnik. Rano je pristupio revolucionarnom radničkom pokretu, pa je, avgusta 1940. godine, postao član KPJ.
Poslije aprilskog rata i okupacije zemlje učestvovao je u pripremama za ustanak. Jedan je od organizatora oružanog ustanka protiv okupatora u svetostefanskoj opštini, čije jedinice su nanijele neprijatelju osjetne gubitke u julskim borbama 1941. godine. Za vrijeme osjeke julskog oružanog ustanka, ostao je neko vrijeme u ilegalstvu, radeći na
oživljavanju NOB i ponovnom jačanju NOP.
Početkom 1942. godine, poslije formiranja Primorskog bataljona Lovćenskog NOP odreda, postao je politički komesar Paštrovske ćete tog bataljona, koji je u tom trenutku imao samo dvije malobrojne ćete. U toku februara i marta 1942. godine, zahvaljujući, pored ostalog, i Andusu, bataljon je narastao na pet ćeta s oko 470 boraca. Sama Paštrovska ćeta imala
je više od 190 boraca.
Međutim, iz Primorskog bataljona je, pod pritiskom okupatora i kolaboracionista, u proljeće 1942. godine, sticajem okolnosti, iz svog kraja odstupilo svega tridesetak boraca i ušlo u sastav 4. crnogorske proleterske udarne brigade. Među tim borcima bio je i NIKO ANĐUS, koji je, prilikom formiranja 4. crnogorske brigade, postao zamjenik političkog komesara 3. ćete
2. bataljona.
Kasnije je postavljen za zamjenika političkog komesara 2. bataljona, a krajem 1942. godine prešao je u 2. dalmatinsku brigadu, u kojoj je preuzeo dužnost političkog komesara bataljona Bio je izvanredan borac i rukovodilac. Naročitom hrabrošću istakao se u borbama koje su proleterske brigade vodile na svom putu za Bosansku Krajinu, a osobito na Bugojnu, Kupresu, Livnu i Kladnju, kao i u mnogim borbama tokom IV i V neprijateljske
ofanzive.
Poslije kapitulacije Italije vraćen je na teren i stavljen na raspolaganje OK KPJ Cetinje, koji ga je postavio na dužnost člana tek formiranog SK KPJ Kotor, lako nije bio rodom iz Boke, svojom razboritošću i visokim osjećanjem odgovornosti prema zadacima koje mu je Partija povjeravala, dao je garanciju da će se snaći i vidno doprinijeti uspjehu i ugledu Partije i NOP u kotorskom kraju.
Poslije odstupanja partizanskih snaga iz Crne Gore u proljeće 1942. godine, jedinice
NOVJ nijesu uspjele da stignu u Boku sve do pred kraj rata. Zbog toga je, poslije kapitulacije Italije, stalno bila prisutna težnja da ojača partijska organizacija u Boki i da se vojna organizacija NOP na tom terenu uzdigne do nivoa partizanskog odreda. U novembru 1943. godine formiran je OK KPJ Boka, kao rukovodstvo za partijsku organizaciju u Boki kotoskoj i budvanskoj opštini. Tada je SK KPJ Kotor reorganizovan. Za novog sekretara tog komiteta imenovan je NIKO ANĐUS, koji je na toj dužnosti ostao sve do 9. jula 1944. godine,kada je poginuo.
lako vojna organizacija NOP-a nije mogla biti uzdignuta do nivoa partizanskog odreda, ipak je, krajem 1943. i u 1944. godini, razvijena veoma bogata oružana i diverzantska aktivnost manjih partizanskih grupa protiv okupatora i njegovih saradnika. Sekretar SK KPJ
Kotor imao je velike zasluge za organizaciju i intenzitet takve borbe u Boki, u kojoj je i lično
mnogo puta učestvovao. Dovoljno je pomenuti junaštvo grupe od osam boraca, među kojima je bio i NIKO ANĐUS, koja je, 17. januara 1944. godine, pod samim zidinama Kotora zapalila električnu centralu i garažu. Anđusov život prekinuo je četnički metak, u jednoj raciji 9. jula 1944. godine, kod Mrčevca, nedaleko od Tivta.
Junački je poginuo, zajedno s jednim drugom i drugaricom iz rukovodstva
NOP Boke.
Narodnim herojem proglašen je 27. novembra 1953. godine.
