Narodni heroj – Josip Joža Vlahović iz Zagreba
( Hrvatska )
Josip Joža Vlahović rođen je 3. marta 1916. godine u Zagrebu. Odrastao je u siromašnoj radničkoj porodici. Stanovao je u radničkoj četvrti Trešnjevka, na periferiji Zagreba. Pohađanje škole nisu mu dozvolile loše materijalne prilike porodice. Završio je osnovnu školu, dva razreda gimnazije i metalski zanat.
Zanat je učio u tvornici lustera „Luks“, a kasnije je prešao kod privatnog majstora, gde je 1933. godine položio šegrtski ispit. Kao šegrt, pristupio je radničkom pokretu i za kratko vreme postao jedan od rukovodilaca sindikalne omladine Ujedinjenog radničkog sindikalnog saveza. 1932. godine primljen je u Savez komunističke omladine Jugoslavije.
Nekoliko puta je hapšen, ali je puštan zbog nedostatka dokaza. 1935. godine bio je izveden pred Sud za zaštitu države i osuđen na šest meseci zatvora. Ubrzo posle izlaska iz zatvora, krajem 1935. godine, primljen je u Komunističku partiju Jugoslavije, a za kratko vreme posle toga postao je član Mesnog komiteta SKOJ-a za Zagreb.
U proleće 1937. godine otišao je na odsluženje vojnog roka u Novi Sad. Tamo se upoznao sa Radom Končarom, pa su njih dvojica organizovali tajne marksističke kružoke. Godine 1938. vratio se s odsluženja vojnog roka i zaposlio u fabrici „Siemens“, gde je i ranije radio. Kao član Mesnog komiteta SKOJ-a, bio je aktivan u političkom radu s omladinom. Zbog aktivnog partijskog rada, policija ga je hapsila nekoliko puta.
Početkom 1939. godine, postao je član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Hrvatsku, a ubrzo zatim i sekretar tog komiteta i član Centralnog komiteta Komunističke partije Hrvatske. U ime Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Hrvatsku, učestvovao je na Petoj i Šestoj zemaljskoj konferenciji SKOJ-a.
Prvog maja 1940. godine, Joža Vlahović je organizovao zagrebačku radničku i studentsku omladinu da zajedno demonstriraju protiv vlasti. Ove demonstracije su uzgibale i radničke mase u Zagrebu, pa je policija počela hapsiti začetnike demonstracija. Tako su policijski agenti došli u fabriku „Siemens“, da uhapse Rada Končara. Po dolasku agenata, Joža Vlahović organizovao je radnike, koji su ih pretukli i izbacili iz fabrike.
Pre okupacije Jugoslavije, Jožu su poznavali mnogi omladinski rukovodioci iz Splita, Osijeka, Bjelovara, Varaždina, Slavonskog Broda i ostalih gradova. On je s njima često održavao sastanke u Zagrebu ili odlazio na razne sastanke SKOJ-a po mnogim gradovima u Hrvatskoj. Na Šestoj zemaljskoj konferenciji SKOJ-a, održanoj krajem 1940. godine, Joža Vlahović je postao član Centralnog komiteta SKOJ-a. Tada se upoznao i s Ivom Lolom Ribarom.
Nakon okupacije Kraljevine Jugoslavije, počeo je da okuplja patriotski orijentisane omladince i formira diverzantske grupe u Zagrebu. Nedugo posle proglašenja Nezavisne Države Hrvatske, dobio je poziv za vojsku i on se, po direktivi Partije, odaziva. Bio je raspoređen za pisara u štabu „topničke vojarne“.
Odmah posle dolaska, počeo je da okuplja antifašistički orijentisane domobrane, a takođe je i nabavljao oružje za akcije ilegalaca. Posle kratkog vremena, Joža Vlahović je dezertirao iz domobrana i nastavio ilegalni rad.
Posle niza akcija koje je organizovao u ilegalnom Zagrebu, 22. avgusta 1941. godine prepoznao ga je ustaški doušnik Ivan Majerhold, pa su ga agenti uhapsili zajedno sa Radetom Volkovim i Stjepanom Bencekovićem.
Ustaška policija, koja je nasledila policijska dokumenta Kraljevine Jugoslavije, već ga je dugo tražila. Ustaše su znale da imaju jednog od rukovodilaca SKOJ-a i KPH. Iako podvrgnut mukama, Josip Joža Vlahović ništa nije priznavao. Pošto ništa nisu mogli da postignu zlostavljanjem, ustaše su ga streljale u Maksimiru, 8. septembra 1941. godine.
Po njemu je kasnije nazvana Šesnaesta omladinska brigada „Joža Vlahović“.
Posle rata, 29. maja 1945. godine osnovana je kulturno-umetnička grupa Glavnog odbora USAOH-a „ Josip Joža Vlahović“, koja je kasnije prerasla u kulturno-umetničko društvo „Joža Vlahović“ (1. maja 1992, ime promenjeno u Mešoviti pevački zbor „Emil Koseto“).
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 14. decembra 1949. godine, proglašen je za narodnog heroja.
